Μακάριοι οι διχασμένοι Η προϋπόθεση του Χαλκηδονίου δυοφυσιτισμού στον Ιωάννη Τσαρούχη

Αντικείμενο της εργασίας είναι το θεωρητικό έργο του ΙΩΑΝΝΗ ΤΣΑΡΟΥΧΗ. Θέμα, η ερμηνευτική προσέγγιση των κειμένων του, με τη χρήση ερμηνευτικών εργαλείων της θεολογίας. Σκοπός της ερμηνείας είναι, όχι η όποια θρησκειοποίηση του Τσαρούχη ή η κατάταξή του σε κάποια ομάδα, αλλά η ανάδειξη του κρυφού νήματος που συνέχει όλη του την σκέψη και που δεν είναι άλλο από τον ίδιο τον άνθρωπο. Μέσα από την τέχνη και τη ζωή ο ΤΣΑΡΟΥΧΗΣ πάντα ψάχνει τον άνθρωπο. Κέντρο για όλα είναι ο άνθρωπος. Για τη ανάσυρση στην επιφάνεια του ανθρωποκεντρισμού του Τσαρούχη, επιστρατεύεται η θεολογία της συνόδου της Χαλκηδόνας, η οποία κατεξοχήν αποκαλύπτει τον άνθρωπο ως το μέτρο το πραγμάτων και την ύλη ως μέσο σωτηρίας του ανθρώπου. Σύμφωνα με τη θεολογία της Χαλκηδόνας, στο πρόσωπο του θεανθρώπου Χριστού ενώνεται η θεία και η ανθρώπινη φύση «ατρέπτως» και «αχωρίστως». Ο Θεός Λόγος προσλαμβάνει την ανθρώπινη φύση, όχι για να την απορροφήσει στη θεία, αλλά για να την αποκαταστήσει στην αρχική της δόξα. Ο δυοφυσιτισμός της Χαλκηδόνας είναι το κεντρικό θεολογικό εργαλείο στην προσπάθεια ερμηνείας του ΤΣΑΡΟΥΧΗ και η σύνδεση γίνεται με βάση την αρχή της αναλογίας. Την αφορμή για τη σύνδεση ΤΣΑΡΟΥΧΗ – θεολογίας, δίνει ο ίδιος ο ΤΣΑΡΟΥΧΗΣ με τις αποκαλυπτικές του αναφορές στη θεολογία της Χαλκηδόνας όταν συζητά τα θέματα που τον απασχολούν. Η σύνδεση του ΤΣΑΡΟΥΧΗ με το χώρο της θεολογίας, εκτός της άμεσης σκοπιμότητας της ερμηνείας, συμβάλλει στη γεφύρωση της απόστασης μεταξύ θεολογίας και πολιτισμού. Στο από τρία κεφάλαια της εργασίας ξεκινούμε με την εξέταση του όρου του «ρεαλισμού» ο οποίος αποδεικνύεται κρίσιμος για την κατανόηση του ΤΣΑΡΟΥΧΗ. Στο τέλος καταλήγουμε σε μια πολύ ειδική αντίληψη του ρεαλισμού ο οποίος θα μπορούσε να ονομαστεί και ρεαλισμός του ΤΣΑΡΟΥΧΗ, και ο οποίος στοχεύει σταθερά στην αποκάλυψη της πραγματικότητας, της μεταφυσικής διάστασης που υπάρχει μέσα στο φυσικό και το ολοκληρώνει. Ταυτόχρονα αισθησιακός και ιδεολόγος ο ΤΣΑΡΟΥΧΗΣ σε όλη του τη ζωή πειραματίστηκε όχι για να τελειοποιήσει ένα σύστημα, αλλά για να φανερώσει το μυστήριο της ζωής που είναι πάνω από συστήματα και κάθε λογής εξουσίες. Δεν δίστασε, όταν χρειάστηκε, να βάλει το ένα δίπλα στο άλλο, τα πιο ετερόκλητα στοιχεία της πραγματικότητας. Αφέθηκε στα καλέσματα του καιρού, αποδέχτηκε τον διχασμό ανάμεσα στις διαφορετικές πραγματικότητες για να κρατήσει ανοικτή την ελπίδα της κοινωνίας, της συνολικής θέας της πραγματικότητας, που αποτελεί την αληθινή λύση του διχασμού, όχι την ψυχολογική απώθησή του στα ενδότερα της ύπαρξης. Στην πορεία του ο ΤΣΑΡΟΥΧΗΣ συναντάται, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, με άλλους σημαντικούς Έλληνες της εποχής του όπως είναι: ο Δ. Πικιώνης, ο Φ. Κόντογλου, ο Ο. Ελύτης, ο Τ. Καΐμη, ο Γ. Στέρης, ο Ν. Χατζηκυριάκος-Γκίκας, ο Ν. Εγγονόπουλος και άλλοι, τα κείμενα των οποίων είναι πολύτιμα βοηθήματα και ως τέτοια αξιοποιούνται για τη διεκπεραίωση της εργασίας.